ชื่ออื่นๆ : ตีนเป็ด , หัสบัน , สัตบรรณ , จะบัน , บะซา
ชื่อสามัญ : White Cheesewood
ชื่อวิทยาศาสตร์ : ALSTONIA SCHOLARIS (L.) R. Br.
วงศ์ : APOCYNACEAE
ถิ่นกำเนิด : เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศไทยพบได้ในทุกภาค และริมลำห้วยในป่าเบญจพรรณ
ลักษณะทั่วไป : ไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 15 - 35 เมตรลำต้นเป็นพูพอน เปลือกสีเทาดำหนาแต่เปราะ ผิวต้นมีสะเก็ดเล็กๆ สีขาวปนน้ำตาลกรดดูจะมียางสีขาวลำต้นตรง แตกกิ่งก้านสาขามากลักษณะเป็นชั้นๆ เปลือกชั้นในสีน้าตาล มีน้ำยางสีขาว ใบเป็นกลุ่มบริเวณปลายกิ่งช่อหนึ่งมีใบประมาณ 5-7 ใบ ก้านใบสั้น ใบด้านบนมีสีเขียวเข้ม ด้านล่างมีสีขาวนวล ถ้าเด็ดก้านใบจะมียางสีขาว ออกดอกสีเขียวอ่อนเป็นช่อตามปลายกิ่ง ปากท่อของกลีบดอกมีขนยาวปุกปุย ดอกมีกลิ่นฉุนรุนแรง สูดดมเพียงเล็กน้อยจะรู้สึกกลิ่นหอม หากสูดดมมากจะรู้สึกวิงเวียนศีรษะ ช่วงค่ำจะส่งกลิ่นแรงกว่าเวลาอื่นๆ ดอกเป็นกลุ่มคล้ายดอกเข็มช่อหนึ่งจะมีกลุ่มดอกประมาณ 7 กลุ่ม ดอกมีสีขาวอมเหลือง ผลเป็นฝักยาว ฝักคู่หรือเดี่ยว ลักษณะเป็นเส้นๆ กลมเรียวยาวประมาณ 20-30 เซนติเมตร เมื่อแก่จะแตก มีขุยสีขาวคล้ายฝ้ายปลิวไปตามลมได้ในฝักมีเมล็ดเล็กๆ ติดอยู่กับขุยนั้น
ฤดูการออกดอก : ออกดอกช่วงเดือนต.ค. – ธ.ค. การขยายพันธุ์ : การเพาะเมล็ด ใช่เมล็ดพันธุ์ในฝักเพาะ
ข้อดีของพันธุ์ไม้ : เนื้อไม้สีขาวอมเหลืองอ่อน เนื้อไม้หยาบ อ่อนแต่เหนียว ตบแต่งง่าย ใช้ทำหีบใส่ของ ลูกทุ่นอวน รองเท้าไม้ ของเล่นสำหรับเด็ก ไม้จิ้มฟัน เปลือกใช้รักษาโรคบิด แก้หวัด หลอดลมอักเสบ เป็นยาสมานลำไส้ ใบใช้พอกดับพิษต่าง ๆ ยางทำยารักษาแผลเน่าเปื่อย
ข้อแนะนำ : ต้องการแสงแดดจัด หรือกลางแจ้ง ชอบดินร่วนซุย ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรคและศัตรู เพราะมีความทนทานสภาพธรรมชาติได้ดี
ข้อมูลอื่นๆ : ต้นพญาสัตบรรณ เป็นต้นไม้ประจำจังหวัดสมุทรสาคร และเป็นไม้มงคลนาม คนไทยโบราณเชื่อว่าบ้านใดปลูกต้นสัตบรรณไว้ประจำบ้านจะทำให้มีเกียรติเพราะ พญาสัตบรรณ หรือฉัตรบรรณคือเครื่องสูงที่ใช้ในขบวนแห่เป็นเกียรติยศ และ พญา ก็คือ ผู้เป็นใหญ่ที่ควรยกย่อง เคารพนับถือ ดังนั้นพญาสัตบรรณจึงเป็นไม้มงคลนาม นอกจากนี้การเจริญเติบโตของทรงพุ่มมีลักษณะคล้ายกับฉัตรคือเป็นชั้นๆ และยังมีความเชื่ออีกว่าบ้านใดปลูกต้นพญาสัตบรรณไว้ประจำบ้านจะได้รับการ ยกย่องและนับถือจากบุคคลทั่วไปเพราะสัตคือสิ่งที่ดีงามมีคุณธรรมดังนั้นจึง เป็นที่เคารพนับถือและยกย่องของคนทั่วไป
ต้นพญาสัตบรรณยังเป็นแหล่งของสารอัลคาลอยด์ที่สำคัญ
ในประเทศอินเดียมีการนำส่วนต่างๆของต้น พญาสัตบรรณมาใช้เป็นพืชสมุนไพรเช่นใช้เป็นยาสมุนไพรรักษาโรคมาลาเรียในชื่อ Ayush-64
ในประเทศบอร์เนียวนำเนื้อไม้ไปทำทุ่นของแหและอวน
แหล่งที่มา : http://www.treeforthai.com , http://th.wikipedia.org/wiki/พญาสัตบรรณ
http://www.thaigoodview.com
ไม่มีความคิดเห็น :
แสดงความคิดเห็น
ขอเชิญเพื่อนๆแสดงความคิดเห็นของบทความได้เลยนะครับ